"If all mankind minus one, were of one opinion, and only one person were of the contrary opinion, mankind would be no more justified in silencing that one person, than he, if he had the power, would be justified in silencing mankind.
-- John Stuart Mill, On Liberty
Πολλοί στην Δύση (κυρίως υποστηρικτές του Καθολικισμού) αναρωτιούνται αν κανείς πρέπει να είναι ελεύθερος να είναι βλάσφημος. Μπορεί κάποιος να ιεροσυλεί όπως έκαναν οι Δανοί σκιτσογράφοι; Μάλλον ξεχνάν ότι και ο Χριστός κάποτε είχε θεωρηθεί βλάσφημος και ιερόσυλος από την πλειοψηφία της εποχής του.
- "To pass from this to the only other instance of judicial iniquity, the mention of which, after the condemnation of Socrates, would not be an anti-climax: the event which took place on Calvary rather more than eighteen hundred years ago. The man who left on the memory of those who witnessed his life and conversation, such an impression of his moral grandeur, that eighteen subsequent centuries have done homage to him as the Almighty in person, was ignominiously put to death, as what? As a blasphemer. Men did not merely mistake their benefactor; they mistook him for the exact contrary of what he was, and treated him as that prodigy of impiety, which they themselves are now held to be, for their treatment of him. The feelings with which mankind now regard these lamentable transactions, especially the later of the two, render them extremely unjust in their judgment of the unhappy actors. These were, to all appearance, not bad men—not worse than men most commonly are, but rather the contrary; men who possessed in a full, or somewhat more than a full measure, the religious, moral, and patriotic feelings of their time and people: the very kind of men who, in all times, our own included, have every chance of passing through life blameless and respected. The high-priest who rent his garments when the words were pronounced, which, according to all the ideas of his country, constituted the blackest guilt, was in all probability quite as sincere in his horror and indignation, as the generality of respectable and pious men now are in the religious and moral sentiments they profess; and most of those who now shudder at his conduct, if they had lived in his time, and been born Jews, would have acted precisely as he did". - John Stuart Mill, On Liberty
Η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης σήμερα θεωρείτε τόσο δεδομένη που έχουμε ξεχάσει γιατί πρέπει να υπάρχει.
Καταρχήν είναι χρήσιμη για την αναζήτηση της Αλήθειας. Κανείς δεν είναι αλάθητος (πρέπει να είναι πολύ arrogant κανείς για να θεωρεί τον εαυτό του τέτοιο) ώστε να έχει το δικαίωμα να στερεί στους άλλους τις απόψεις που έρχονται σε αντίθεση με την δική του ή που την αναιρούν.
- "the peculiar evil of silencing the expression of an opinion is, that it is robbing the human race; posterity as well as the existing generation; those who dissent from the opinion, still more than those who hold it. If the opinion is right, they are deprived of the opportunity of exchanging error for truth: if wrong, they lose, what is almost as great a benefit, the clearer perception and livelier impression of truth, produced by its collision with error." - John Stuart Mill, On Liberty
Από την άλλη η ανάγκη του ανθρώπου να εκφράζετε ελεύθερα είναι στην φύση του. Το ίδιο και η θέληση του να υιοθετήσουν οι άλλοι τα πιστεύω και τις αξίες του, δλδ να τον αναγνωρίσουν. Οι κοινωνίες που αφήνουν την εξουσία να λογοκρίνει όλες τις απόψεις για χάριν της μιας και μοναδικής απόλυτης Αλήθειας δεν προοδεύουν. Ούτε πολιτισμικά αλλά ούτε τεχνολογικά. Ο πολίτης της οικονομικά εύρωστης Δύσης προτιμά να περιορίσει αυτή την ανάγκη του για αναγνώριση δια της επιβολής/βίας επάνω στους συμπολίτες του για δύο λόγους. Πρώτον είναι πολύ πιθανό να βγει χαμένος (εφόσον είναι πάρα πολλές οι απόψεις στην Αγορά των Ιδεών υπάρχει περίπτωση να συνασπιστούν όλοι οι υπόλοιποι εναντίον του) και να χάσει όλα αυτά που απολαμβάνει (καταναλωτική ευδαιμονία, ανέσεις που παρέχει μια ήσυχη καπιταλιστική δημοκρατία κτλ) γι' αυτό επιλέγει την ασφάλεια της μη-σύγκρουσης (κάθετε στα αυγά του, minding his own business) και δεύτερον δεν έχει γούστο πλέον μια τέτοια αναγνώριση, δεν του φτάνει, αναζητά μια αναγνώριση ανώτερης μορφής, αυτής που γίνεται εκούσια.
Ίσως θα πρέπει να ψάξουμε ξανά στα γραπτά των φιλελεύθερων στοχαστών να δούμε γιατί η ελευθερία του λόγου είναι μια από τις αξίες μας και γιατί αξίζει να την υπερασπιστούμε..
«η ελευθερία του Τύπου πρέπει πάντα να ασκείται με τρόπο που θα σέβεται πλήρως τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και τα δόγματα όλων των θρησκειών». -Kofi Annan
«The Vatican says the right to freedom of expression does not imply the right to offend religious beliefs.» - BBC
Δηλαδή δεν μπορώ να δηλώσω ότι ο Μωάμεθ ήταν ψευδοπροφήτης ή ότι ο Χριστός απλά άνθρωπος; Που είναι το όριο;
"If liberty means anything at all it means the right to tell people what they do not want to hear." -George Orwell
9 σχόλια:
Το κακό είναι ότι το σύστημα σκέψης των θρήσκων ξεκινά με απόλυτες αλήθειες οι οποίες δε γίνεται να αμφισβητούνται.
Τελεία.
Η όλη συζήτηση μπορεί να γίνει μόνο εκτός του συστήματος σκέψης οποιασδήποτε θρησκείας, πράγμα που σημαίνει ότι όλα τα επιχειρήματά σου δεν αγγίζουν με τίποτα όποιον βρίσκεται εντός.
Κατά τη γνώμη μου πάντως κάπου έχει παραγίνει το κακό με αυτό το "είσαι ελεύθερος να πιστεύεις ότι μαλακίες που επινοήθηκαν για να ξεγελάσουν πανηλίθιους βοσκούς πριν χιλιάδες χρόνια είναι Αιώνιες Αλήθειες" και σαν πολύ τους ανεχτήκαμε όλους αυτούς.
Μα για τις δικές μας κοινωνίες μιλάω :-) Πραγματικά θεωρούμε τόσο δεδομένη την ελευθερία του λόγου που αν μας ρωτήσουν γιατί έχουμε το δικαίωμα να ιεροσυλούμε οι περισσότεροι δεν θα ξέρουν τι να απαντήσουν... και ύστερα η λογοκρισία θα πάρει τα πάνω της (βλ. δηλώσεις Αυνάν)
Emeis toulaxiston edw stin Ellada, DEN exoume to dikaiwma na ierosuloume! Na upenthumisw mono ta egklimata tis Kakoboulis Blasfimias (arthro 198 Poinikou Kwdika) kai tis Kathubrisis Thriskeumatwn (arthro 199 PK), alla kai to arthro 14 tou Suntagmatos pou epitrepei katasxesi efimeridwn kai loipwn entupwn se periptwsi prosbolis tis xristianikis i allis thriskeias...
Πιστεύω ότι δεν είναι ακόμα σαφές στους περισσότερους πολίτες ότι το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου δεν επινοήθηκε για να προστατέψει τον ‘ηθικό’ λόγο ή το λόγο που η πλειοψηφία εγκρίνει, αλλά ακριβώς το αντίθετο – τον προσβλητικό και αντι-δημοφιλή λόγο, μιας και ο δημοφιλής λόγος δε χρειάζεται την προστασία κανενός.
Πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Salman Rushdie, μεταξύ άλλων και για το θέμα αυτό στο περιοδικό reasononline: The Iconoclast
Να συμφωνήσω στα προφανή (απόλυτη ελευθερία λόγου και τα ρέστα).
Απαγορεύεται να απαγορεύεται να πεις τον Μωάμεθ μαλάκα. Επίσης επιτρέπεται σε όσους διαφωνούν μαζί σου να κάνουν διαδηλώσεις απαιτώντας να παλουκωθείς. Φυσικά απαγορεύεται να παλουκωθείς για αυτό το λόγο*.
Αφού συμφωνήσουμε στα παραπάνω, θα πρέπει ίσως να κάνουμε τη συζήτηση πιο ουσιαστική και να μιλήσουμε για το περιβάλλον μέσα στο οποίο συμβαίνουν όλα αυτά (το contextual environment που θα'λεγε κι ο J95).
BTW, @ J95: δηλαδή, γιατί να είσαι πιο ελεύθερος να πιστεύεις μαλακίες που επινοήθηκαν πιο πρόσφατα για να ξεγελάσουν πανηλίθιους `βοσκούς';
*μπορεί όμως να σε παλουκώσουν κάποιοι παράνομα, οι οποίοι βέβαια μετά θα αντιμετωπίσουν ποινές κάθειρξης...
Στο βασικό πλαίσιο συμφωνώ μαζί σου. Συμφωνώ επίσης ότι βάσει αρχών είναι εξαιρετικά δύσκολο να χαράξεις τη γραμμή. Αλλά δε δέχομαι ότι δεν υπάρχει γραμμή - ότι δε νοείται δηλαδή κατάχρηση της ελευθερίας του λόγου. Νομίζω ότι τη γραμμή μπορείς να την προσεγγίσεις εξετάζοντας την κάθε περίπτωση μέσα στο context της. Σε μια τέτοια εξέταση, δική μου γνώμη είναι ότι ο Rushdie και η Jyllands-Posten θα βρίσκονταν απέναντι.
Για να μην παρεξηγηθώ: αναφέρομαι στο όριο που είναι καλό να βάζει κάθε ελεύθερος πολίτης στον εαυτό του - όχι εκείνο που πρέπει να του επιβάλλεται από τη νομοθεσία (το οποίο είναι επίσης υπαρκτό για κάποια είδη λόγου, αλλά αυτή είναι άλλη κουβέντα).
δηλαδή, γιατί να είσαι πιο ελεύθερος να πιστεύεις μαλακίες που επινοήθηκαν πιο πρόσφατα για να ξεγελάσουν πανηλίθιους `βοσκούς';
Η λέξη κλειδί είναι "Αιώνιες Αλήθειες".
Πάντως δεν το εννοούσα, απλώς μου την έσπασαν :)
Όσο για το αν οι "βοσκοί" ήταν πανηλίθιοι ,γιατί ,επειδή δεν ήταν επιστήμονες που έψαξαν να βρουν γιατί εκρήγνυται ένα ηφαίστειο; Ή μήπως για σένα το ερώτημα για την ύπαρξη ή μη του Θείου σταματά στην λάθος χρήση της θρησκευτικής εξουσίας; Αλλά αφού δεν το εννοείς ,δε συνεχίζω.
Μην πηαγίνουμε μακριά, να σας θυμίσω το επίμαχο έργο ενός Βέλγου ,το οποίο χαρακτηρίσθηκε βλάσφημο σε πρόσφατη έκθεση εικαστικών στην Αθήνα. Δεν πυρπόλησε κανείς την πρεσβεία του Βελγίου ,αλλά όσο δικαίωμα έχει ο καλλιτέχνης από το Βέλγιο να εκφραστεί έτσι μέσα από τα έργα του ,άλλο τόσο έχει και ο καθένας που θα τα δει να τα κρίνει από όποια σκοπία μπορεί.
Η Jyllards Post έχει το δικαίωμα να δημοσιεύσει τα σκίτσα. Έχει το δικαίωμα να δημοσιεύσει σκηνές hardcore sex; Φωτογραφίες κακοποίησης παιδιών στα πλαίσια ενός άρθρου για την παιδεραστεία;
Η ελευθερία έχει όρια. Και τα όριά της είναι η αυτολογοκρισία. Όποιος τώρα δε διαθέτει ή δε θέλει να διαθέτει αυτολογοκρισία, αυτό είναι θέμα προσωπικών επιλογών και δεν του φταίει ο θεσμός της ελευθερίας του λόγου.
Δημοσίευση σχολίου